Wat is een sensorformaat?
Het sensorformaat verwijst naar de afmetingen van de beeldsensor in een digitale camera. Deze sensor vangt het licht op en zet dit om in een elektronisch signaal dat uiteindelijk het beeld vormt. Het formaat van deze sensor bepaalt voor een groot deel de kwaliteit van de foto, het dynamisch bereik en de hoeveelheid ruis.
Veelvoorkomende sensorformaten in systeemcameras:
- Full frame (35mm): Dit is het grootste standaardformaat en heeft een grootte van ongeveer 36x24 millimeter. Full frame sensoren leveren doorgaans de beste beeldkwaliteit, vooral bij weinig licht, en bieden een grote controle over scherptediepte.
- APS-C: Dit is een kleinere sensor, ongeveer 22x15 millimeter, die terug te vinden is in veel instap- en middenklasse systeemcameras. APS-C sensoren zijn populair vanwege hun goede balans tussen kwaliteit, prijs en compacte camera’s.
- Micro Four Thirds (MFT): Deze sensor is ongeveer 17x13 millimeter groot en wordt gebruikt door veel fabrikanten van compacte systeemcameras. MFT-sensoren maken de camera’s kleiner en lichter, maar hebben meestal iets minder betere prestaties bij weinig licht vergeleken met grotere sensoren.
Waarom is sensorformaat belangrijk?
Het sensorformaat beïnvloedt verschillende aspecten van fotografie:
- Beeldkwaliteit: Grotere sensors kunnen meer licht opvangen, wat resulteert in scherpere beelden met minder ruis, vooral bij weinig licht.
- Scherptediepte: Met een grotere sensor is het makkelijker om de achtergrond wazig te maken, wat vaak gewenst is in portretfotografie.
- Camera-formaat en gewicht: Kleinere sensoren maken kleinere en lichtere camera's mogelijk, wat handig kan zijn voor reizen of straatfotografie.
Wat is de cropfactor?
De cropfactor is een numerieke waarde die het verschil in sensorformaat tussen een camera en een full frame sensor beschrijft. Het geeft aan in hoeverre een kleinere sensor een deel van het beeld ‘afsnijdt’, waardoor het lijkt alsof je een grotere zoom of langere brandpuntsafstand gebruikt.
De cropfactor wordt berekend door de diagonaal van een full frame sensor te delen door de diagonaal van de sensor in jouw systeemcamera.
Enkele voorbeelden van cropfactoren:
- Full frame: cropfactor 1.0 (geen crop)
- APS-C: ongeveer 1.5 (Sony, Nikon) tot 1.6 (Canon)
- Micro Four Thirds: 2.0
Effecten van cropfactor op fotografie
Een cropfactor heeft directe invloed op de effectieve brandpuntsafstand en de beeldhoek van je objectieven:
- Beeldhoek: Door een kleinere sensor wordt het beeld rondom gecropt. Dit maakt dat je een kleinere beeldhoek hebt dan bij dezelfde brandpuntsafstand op een full frame sensor.
- Effectieve brandpuntsafstand: Omrekenen naar full frame-equivalenten helpt bij het begrijpen van wat je daadwerkelijk 'ziet'. Zo voelt een 50mm-lens op een APS-C sensor met cropfactor 1.5 als een 75mm lens op een full frame camera (50mm x 1.5 = 75mm).
Praktische voorbeelden van cropfactor
Stel je hebt een 35mm objectief:
- Op een full frame camera geeft dit een wijde beeldhoek geschikt voor landschappen.
- Op een APS-C camera (cropfactor 1.5) wordt dit equivalent aan 52.5mm, waardoor de hoek smaller is en het meer lijkt op een standaardlens.
- Op een Micro Four Thirds camera (cropfactor 2) ontstaat een effectieve brandpuntsafstand van 70mm, wat alweer richting portretfotografie gaat.
Hoe kies je het juiste sensorformaat?
Bij het kiezen van een systeemcamera is het belangrijk om je eigen wensen en gebruiksdoelen in kaart te brengen.
- Beeldkwaliteit en prestaties bij weinig licht: Als dit prioritair is, kies dan voor een full frame systeemcamera.
- Draagbaarheid en gewicht: Voor reizen en alledaagse fotografie kunnen APS-C of Micro Four Thirds ideaal zijn vanwege hun compacte formaten.
- Budget: Full frame camera's en objectieven zijn meestal duurder.
- Lenskeuze: Let op welke lenzen beschikbaar zijn voor het sensorformaat. Meer informatie over de verschillende lenzen en vattingen vind je in onze aparte gids.
Cropfactor en lenscompatibiliteit
Veel fabrikanten maken lenzen die specifiek zijn ontworpen voor bepaalde sensorformaten. Het is belangrijk om te controleren of het objectief past bij jouw camerasensor. Het gebruik van een lens die bedoeld is voor een groter formaat op een kleinere sensor resulteert in crop en dus een effectievere langere brandpuntsafstand.
Ook zijn er full frame lenzen die werken op kleinere sensoren, maar de lens kan dan groter en zwaarder zijn dan nodig.
Conclusie
Het begrijpen van sensorformaten en cropfactoren is essentieel om een systeemcamera te kiezen die aansluit bij jouw fotografiebehoeften. Grotere sensoren leveren meer kwaliteit en creatieve mogelijkheden, terwijl kleinere sensoren compactheid en betaalbaarheid bieden. De cropfactor helpt je ook om beter te begrijpen hoe verschillende lenzen zich gedragen op jouw camera, wat cruciaal is voor het plannen van je fotografische apparatuur.
Door deze kennis toe te passen, kun je gerichter zoeken naar een systeemcamera die het beste bij jouw stijl past, zonder verrassingen achteraf. Vergeet ook zeker niet regelmatig te kijken naar tips voor onderhoud en reiniging om je apparatuur in topconditie te houden.