Wat is een stacked sensor en waarom is het belangrijk?
Traditionele image sensors (beeldsensoren) verzamelen beeldinformatie op een enkel vlak waarbij zowel de fotodiodes als de elektronica zich naast elkaar bevinden. Dit beperkt de snelheid waarmee data verwerkt kan worden omdat signalen fysiek door elkaar heen moeten reizen. Een stacked sensor pakt dit anders aan door de sensor en de verwerkingseenheden op verschillende lagen te plaatsen (vandaar de term "stacked" of gestapeld). Hierdoor is het mogelijk om veel sneller signalen te verwerken en uit te lezen.
Deze technologie biedt voornamelijk voordelen op het gebied van leesnelheid, wat een directe impact heeft op de prestaties bij snelle opnames en videoopnames. Onder andere het fenomeen rolling shutter, waarbij snelle bewegingen vervormd worden weergegeven doordat verschillende delen van de sensor op verschillende tijdstippen belicht worden, wordt sterk verminderd of zelfs geëlimineerd.
Het probleem van rolling shutter en hoe stacked sensors dit oplossen
Rolling shutter is een veelvoorkomend probleem bij CMOS-sensoren waarbij de afbeelding rij voor rij wordt uitgelezen. Dit kan leiden tot vervormingen zoals "scheve" lijnen bij snelle bewegingen, zoals bij snel rijdende auto’s of bewegende mensen.
Door een stacked sensor met een snellere uitleesfunctie kan de sensor veel sneller alle pixelinformatie verzamelen en verwerken. De verschillen in tijd tussen het uitlezen van de bovenste en onderste delen van de sensor zijn daardoor zeer klein, wat de rolling shutter effecten drastisch vermindert.
Voordelen van stacked sensor technologie voor systeemcamera’s
- Razendsnelle burst-opnamen: Met hogere uitleessnelheden kunnen fotografen moeiteloos snelle serieopnamen maken met meer beelden per seconde zonder bufferproblemen.
- Betere video-opnames: Stacked sensors minimaliseren rolling shutter effecten en verbeteren daarmee de videokwaliteit aanzienlijk, vooral bij actie- of sportvideo’s.
- Hogere ISO-prestaties: Door betere verwerking en ingebouwde functies zoals snelle readout worden ruisniveaus verminderd en dynamisch bereik verbeterd.
- Efficiënter energieverbruik: Hoewel complexer, kan de geoptimaliseerde verwerking in de stacked sensor leiden tot zuinigere energieconsumptie tijdens fotografie en video.
De nieuwste systeemcamera’s met stacked sensor technologie
Diverse fabrikanten hebben de kracht van stacked sensors benut en geïmplementeerd in hun nieuwste modellen. Voor professionals en serieuze amateurs biedt dit interessante mogelijkheden.
Sony Alpha serie
Sony is één van de pioniers op het gebied van stacked CMOS sensors. De Sony A9 en de opvolgers zoals de A9 II maken gebruik van stacked full-frame sensoren die extreem snel kunnen uitlezen en hierdoor bijna rollingshuttervrij filmen en fotograferen mogelijk maken. Deze camera’s staan bekend om hun hoge burst rates (tot 20 fps), waanzinnige autofocus en betrouwbaarheid in snelle werkomstandigheden.
Canon EOS R5
Canon integreert in de EOS R5 een gestapelde full-frame sensor die 45 megapixels combineert met snelle uitleesmogelijkheden, waardoor zowel beelden als 8K-video’s met minimale rolling shutter effecten kunnen worden vastgelegd. Het systeem is geoptimaliseerd voor een hoge verwerkingssnelheid en geeft fotografen de mogelijkheid om actie zonder concessies te schieten.
Nikon Z-serie
Nikon heeft in haar moderne Z7 II en Z9 kamera een gestapelde CMOS-sensor die hoge resoluties combineert met zeer snelle uitleessnelheden. Vooral de Z9 wordt geprezen om zijn burstfuncties van 20 fps zonder bufferproblemen en het sterk gereduceerde rolling shutter effect, wat het ideaal maakt voor sport-, natuur- en wildfotografie.
Tips voor fotografen om optimaal gebruik te maken van stacked sensor camera’s
- Experimenteer met burstmodus: Gebruik de hoge framesnelheid om actie in verrassende details vast te leggen of de perfecte emotie te pakken in snelle sequenties.
- Video’s maken zonder vervormingen: Probeer snelle panorama’s of bewegende onderwerpen in video zonder vervormingen, dankzij het minimale rolling shutter effect.
- Optimaliseer instellingen: Probeer codecs, beeldformaten en autofocusinstellingen die samen met de snelle sensor optimaal presteren.
- Blijf up-to-date: Firmware-updates van camera’s verbeteren soms de verwerking van stacked sensors, hou deze goed in de gaten.
Conclusie
Dankzij de doorbraak van stacked sensor technologie is het nu mogelijk om sneller te fotograferen dan ooit tevoren met systeemcamera’s zonder last te hebben van storende beeldvervormingen door rolling shutter. De combinatie van snelheid, kwaliteit en verbeterde video-opname maakt het een interessante ontwikkeling voor zowel enthousiaste hobbyisten als professionele fotografen. Wanneer je op zoek bent naar een camera die betrouwbaarheid en snelheid in snel veranderende situaties kan leveren, zijn de nieuwste modellen met deze technologie absoluut een aanrader om te overwegen.
Blijf deze ontwikkelingen volgen om te ontdekken hoe toekomstige innovaties de grenzen van fotografie nog verder zullen verleggen!