Wat is IBIS en lens-stabilisatie?
Beide technologieën hebben hetzelfde doel: het verminderen van camerabewegingen en trillingen om scherpere beelden te verkrijgen. Toch werken ze op fundamenteel verschillende manieren.
In-body image stabilization (IBIS)
IBIS is een stabilisatiesysteem dat ingebouwd is in het camerasysteem zelf. Hierbij wordt de sensor fysiek bewogen om ongewenste trillingen te compenseren. Dit type stabilisatie werkt onafhankelijk van de lens, wat betekent dat elke lens die je op de camera draait geprofiteerd kan worden van stabilisatie.
Voordelen van IBIS:
- Universeel toepasbaar: werkt met ieder objectief, dus ook oudere of goedkopere lenzen zonder eigen stabilisatie.
- Gepatenteerde precisie: moderne IBIS-systemen kunnen vaak bewegingen in vijf richtingen compenseren (pitch, yaw, roll en horizontale/verticale verplaatsing).
- Compacte systeemcamera's: systeemcamera's profiteren sterk van IBIS, omdat ze kleiner zijn dan spiegelreflexcamera's en minder ruimte voor lensstabilisatie kunnen bieden.
Lens-stabilisatie
Lens-stabilisatie is een techniek waarbij een element in de lens zelf wordt bewogen om trillingen te compenseren. Dit systeem wordt ook wel optische beeldstabilisatie (OIS) genoemd en is afhankelijk van de optiek die je gebruikt.
Voordelen van lens-stabilisatie:
- Geoptimaliseerd voor specifieke lenzen: het stabilisatiesysteem is afgestemd op de optische eigenschappen van de lens, wat soms effectiever kan zijn.
- Stabilisatie bij zoomen: bij zoomlenzen kan lens-stabilisatie goed aangepast worden aan verschillende brandpuntsafstanden.
- Lagere energiekosten: stabilisatie in de lens verbruikt soms minder stroom van de camera.
IBIS vs lens-stabilisatie: prestaties vergelijken
Hoewel zowel IBIS als lens-stabilisatie tot hogere sluitertijden zonder statief kunnen leiden, verschilt hun prestaties en toepassingen.
Effectiviteit in foto’s
IBIS biedt doorgaans een zeer brede stabilisatie, vooral geschikt voor foto’s. Moderne IBIS-systemen compenseren bewegingen in meerdere assen, waardoor handheld fotograferen in weinig licht of met langere sluitertijden beter wordt. Lens-stabilisatie kan in sommige situaties net zo effectief zijn, zeker bij telelenzen die grote trillingen veroorzaken.
Effectiviteit in video
IBIS en lens-stabilisatie kunnen samenwerken, wat leidt tot een gecombineerde stabilisatie die uitermate geschikt is voor video. Sommige fabrikanten noemen dit 5-assige beeldstabilisatie of dual stabilisatie. Hiermee worden schokken en trillingen in meerdere richtingen gecompenseerd, wat zorgt voor vloeiende beelden tijdens handheld video-opnamen.
Compatibiliteit en gebruiksgemak
Een groot voordeel van IBIS is de compatibiliteit met vrijwel alle lenzen, inclusief vintage lenzen zonder stabilisatie. Lens-stabilisatie werkt alleen bij lensmodellen die dit ondersteunen. Wanneer je een camera hebt met IBIS en een lens met OIS, kunnen de systemen soms gecombineerd worden – afhankelijk van de fabrikant, wat flexibiliteit oplevert.
De beste setup kiezen voor jouw systeemcamera
Welke stabilisatiemethode je het beste kunt kiezen hangt af van jouw gebruiksvormen, budget en beschikbare lenzen.
Overweeg je lenscollectie
Heb je lenzen die niet beschikken over ingebouwde lensstabilisatie, dan is een camera met sterke IBIS een goede keuze om toch stabilisatie te krijgen. Ben je van plan kwaliteitslenzen met OIS te gebruiken, dan kun je ook kiezen voor een camera zonder of met minder geavanceerde IBIS.
Type fotografie en video
- Landschaps- en nachtfotografie: IBIS helpt bij het maken van scherpe opnamen zonder statief.
- Telefotografie en sport: hier is lens-stabilisatie vaak effectiever vanwege de extra schokabsorptie bij langere brandpuntsafstanden.
- Videografie: de combinatie van IBIS en lens-stabilisatie biedt optimale vloeiende beelden voor handheld video.
Budget en investering
Camera's met geavanceerde IBIS zijn meestal wat duurder, maar kunnen kosten besparen doordat zelfs goedkopere lenzen stabiel kunnen worden ingezet. Lenzen met OIS zijn vaak prijziger. Een goede balans kan een systeemcamera met IBIS combineren met een selectie van lenzen met en zonder stabilisatie.
Praktische tips voor optimale stabilisatie
- Gebruik alle beschikbare stabilisatie: als beide systemen samenwerken, activeer dan de gecombineerde modus.
- Experimenteer met instellingen: sommige camera's bieden opties om stabilisatie aan te passen aan je opnamewijze.
- Gebruik aanvullende hulpmiddelen: een statief, gimbal of monopod geeft extra zekerheid bij lange sluitertijden of bewegende onderwerpen.
- Let op sluitertijdregel: als vuistregel is de kortste handzame sluitertijd vaak 1/focale lengte (bijv. 1/50s voor 50mm) zonder stabilisatie, met IBIS/OIS kun je vaak enkele stops langer.
Conclusie: Combineer IBIS en lens-stabilisatie voor het beste resultaat
Beide systemen hebben hun sterke punten. IBIS biedt flexibiliteit en brede toepasbaarheid, terwijl lens-stabilisatie specifiek op de optiek is afgestemd. Veel moderne systeemcamera's combineren de voordelen van beiden, wat zorgt voor de beste trillingsvrije foto’s en video’s. Bij het kiezen van je setup is het belangrijk om te kijken naar jouw specifieke lenzen, het soort fotografie of video dat je wilt maken en je budget. Met de juiste combinatie geniet je van maximale stabiliteit, waardoor jouw creaties scherp en professioneel ogen, ongeacht de omstandigheden.
Door bewust te kiezen voor een camera met effectieve IBIS en/of lenzen met stabilisatie, tilt je je fotografie en videografie naar een hoger niveau – met minder frustratie door ongewenste beweging en bewegingsonscherpte.